سپرده کالایی (Commodity Deposit Certificate) ابزاری است که به سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد بدون نیاز به نگهداری فیزیکی، مالک مقدار مشخصی از یک کالای معین باشد.

این دارایی‌ها به‌طور رسمی در انبارهای مورد تأیید بورس کالا نگهداری می‌شوند و گواهی مالکیت (سپرده) برای دارنده صادر می‌شود.

در واقع، شما با خرید «گواهی سپرده» طلا، زعفران، یا هر کالای دیگر، مالک مقدار متناظر آن کالا در انبار بورس کالا می‌شوید — دقیقاً مثل خرید سهام از شرکت، فقط این‌بار دارایی شما کالا است.

مزایای سپرده کالایی

▪   امنیت بالا: کالا در انبار رسمی بورس نگهداری می‌شود؛ فاقد ریسک سرقت یا تقلب است.

▪   نقدشوندگی قابل قبول: تقریباً هر روز در تابلوی بورس قابل فروش است.

▪   دسترسی آنلاین: خرید و فروش از طریق کارگزاری، درست مانند معاملات سهام.

▪   معاف از مالیات نقل‌و‌انتقال: نسبت به خرید فیزیکی طلا یا زعفران مزیت دارد.

▪   پوشش تورم: چون دارایی پایه (مثل طلا یا زعفران) با تورم ریالی رشد می‌کند.

▪   پایه مناسب برای معاملات مشتقه: امکان خرید و فروش آتی (futures) همین سپرده‌ها برای پوشش یا سفته‌بازی.

 معایب و ریسک‌ها

▪   ریسک قیمتی کالا: اگر قیمت کالا (مثلاً طلا یا زعفران) افت کند، ارزش سپرده نیز کاهش می‌یابد.

▪   ریسک نقدشوندگی در برخی نمادهای کم‌معامله: مثل پسته یا زیره.

▪   کارمزد خرید و فروش و انبارداری: در حد چند ده‌هزار تومان در هر ماه برای هر نماد.

▪   فقدان ضمانت سود: برخلاف سپرده بانکی، بازده آن وابسته به بازار است.

▪   عدم برخورداری از بیمه در برابر نوسانات نرخ ارز یا تصمیمات دولت (مثلاً مالیات جدید بر طلا)

سپرده کالایی می تواند پوشش مناسبی برای تورم باشد اما برخی کالاهای کشاورزی مانند زعفران و سایر کالاهای کشاورزی به دلیل وابستگی به کشاورزی، نوسانات بیشتر و بازده بیشتر دارد.