اقتصاد رفتاری تعدادی سوگیری شناختی را شناسایی کرده که سرمایه‌گذاران را به سمت رفتارهای غیرمنطقی سوق می‌دهد:

اعتماد به نفس بیش از حد (Overconfidence)

بسیاری از ما فکر می‌کنیم تحلیل‌مان از بازار بهتر از بقیه است. این باور کاذب منجر به معاملات بیش از حد، نادیده گرفتن ریسک‌ها و بازدهی کمتر از میانگین بازار می‌شود. تحقیقات تِرِنس اُدین در سال ۱۹۹۹ روی بازار سهام آمریکا نشان داد کسانی که بیشترین معامله را انجام می‌دهند، کمترین سود را می‌برند.

رفتار گله‌ای (Herd Behavior)

ما انسان‌ها دوست نداریم در اشتباه تنها باشیم، پس از جمع تقلید می‌کنیم. این عادت اجتماعی در بازارها حباب‌های قیمتی می‌سازد و سقوط‌های ناگهانی را به دنبال دارد.  حباب گل لاله در قرن ۱۷ یا انفجار قیمت رمزارزها در دهه ۲۰۱۰ هر دو مثال‌های کلاسیک این سوگیری هستند.

سوگیری تأییدی (Confirmation Bias)

ما فقط اطلاعاتی را می‌پذیریم که با باورهای قبلی‌مان جور دربیاید. یک تحلیل‌گر بازار ممکن است فقط داده‌های مثبت را ببیند و هشدارهای منفی را نادیده بگیرد – مثل فیلتر کردن اخبار بد در زمان صعود بازار.

زیان‌گریزی (Loss Aversion)

درد ضرر آن‌قدر تلخ است که ترجیح می‌دهیم سهام زیان‌ده را نگه داریم و سهام سودده را زود بفروشیم. به این می‌گویند اثر تمایل (Disposition Effect): فرار از ضرر، اما از دست دادن فرصت‌های سود بزرگ‌تر.

سوگیری‌های زمانی (Recency و Anchoring)

سوگیری اخیر (Recency Bias) باعث می‌شود بیش از حد روی اتفاق‌های تازه تمرکز کنیم، مثلاً فکر کنیم روند صعودی اخیر همیشه ادامه خواهد داشت. سوگیری لنگرگیری (Anchoring) هم ما را به قیمت خرید اولیه وابسته می‌کند و فروش به‌موقع را دشوار می‌سازد. این سوگیری‌ها، که ناشی از حافظه کوتاه‌مدت و نقاط مرجع ذهنی ما هستند، می‌توانند تصمیم‌های بلندمدت را منحرف کنند – به‌خصوص در بازارهای پرنوسان که به راحتی تاریخچه و روندهای گذشته را فراموش می‌کنیم.