HOW
THE ECONOMIC MACHINE
WORKS 02
ری دالیو فقط یه سرمایهگذار بزرگ نیست، اون کسیه که سال ۲۰۱۳ ویدئوی معروف «ماشین اقتصاد چطور کار میکنه؟» رو منتشر کرد؛ ویدئویی که تا امروز میلیونها نفر در سراسر دنیا دیدنش و خیلیها باهاش تازه فهمیدن اقتصاد واقعاً چطور کار میکنه.
ما تو این مجموعه قراره خلاصه و نکات همین ویدئوها و آموزشهای ری دالیو رو براتون بیاریم. این قسمت دومه و پیشنهاد میکنیم اگه قسمت اول رو نخوندین، حتماً اول از همون شروع کنین.
همچین همه قسمتهای مجموعه «ماشین اقتصاد چطور کار میکنه» رو میتونید از اینجا بخونید.
وام خوب، وام بد
یه نکته مهم تو اقتصاد اینه که وام گرفتن همیشه خوب نیست.
اگه فقط برای خرید چیزای مصرفی باشه (مثلاً یه تلویزیون بزرگ)، در آینده درآمدی ایجاد نمیکنه و نمیتونی راحت بدهی رو پس بدی. اما اگه وام برای کارایی باشه که درآمد بیارن (مثل خرید تراکتور برای کشاورزی یا سرمایهگذاری در کسبوکار)، اون وقت بدهی مفید میشه.
چرخه بدهی کوتاهمدت
وقتی مردم راحت وام میگیرن، خرجشون بیشتر میشه. خرج یه نفر هم درآمد نفر بعدیه. این چرخه باعث میشه اقتصاد رونق بگیره. اما همین روند تا ابد ادامه پیدا نمیکنه.
با افزایش خرجها، قیمتها بالا میره (تورم). بانک مرکزی برای کنترل تورم نرخ بهره رو میبره بالا. نتیجهاش اینه که وام گرفتن سخت میشه، مردم کمتر خرج میکنن، درآمدها میاد پایین و اقتصاد وارد رکود میشه.
وقتی رکود خیلی شدید میشه و تورم دیگه مسئلهای نیست، بانک مرکزی دوباره نرخ بهره رو پایین میاره. باز وام گرفتن راحتتر میشه و رونق برمیگرده. این چرخه کوتاهمدت معمولاً بین ۵ تا ۸ سال طول میکشه و بارها و بارها تکرار میشه.
از چرخههای کوتاهمدت تا چرخه بلندمدت
اما یه نکته مهم: هر چرخه کوتاهمدت معمولاً با بدهی بیشتر نسبت به قبلی تموم میشه. چرا؟ چون مردم به جای پس دادن بدهی، باز بیشتر وام میگیرن. همین موضوع باعث میشه در طول چند دهه، بدهیها سریعتر از درآمد رشد کنن.
اینطوری چرخه بزرگتری شکل میگیره: چرخه بدهی بلندمدت.
تو دورههای رونق، ارزش داراییها بالا میره، مردم احساس ثروت میکنن و حتی بیشتر از توانشون خرید میکنن. اینجاست که حبابها درست میشن.
وقتی بار بدهی بیش از حد بزرگ میشه، یه جایی دیگه کنترلش از دست میره. بازپرداخت بدهیها از رشد درآمد جلو میزنه، خرجها کم میشن، درآمدها پایین میاد و اعتبار هم کمتر میشه. این لحظه، نقطه اوج چرخه بدهی بلندمدته.
تاریخ پر از این لحظههاست: آمریکا ۱۹۲۹، ژاپن ۱۹۸۹، بحران جهانی ۲۰۰۸.
اهرمزدایی: وقتی همهچی برمیگرده پایین
وقتی بدهی خیلی زیاد میشه، دیگه اجتنابناپذیره: اقتصاد باید وارد دورهای بشه که بهش میگن اهرمزدایی (Deleveraging). تو این دوره همه سعی میکنن بدهیها رو کم کنن. این روند خیلی سخت و طولانیه و حتی ممکنه یه دهه طول بکشه.
چهار راه اصلی برای کاهش بدهی وجود داره:
۱. کم کردن خرجها – مردم و دولتها ریاضت میکشن، ولی این باعث رکود و درد اقتصادی میشه.
۲. نکول یا تجدید ساختار بدهی – وامگیرنده نمیتونه پس بده، بانکها مجبور میشن شرایط وام رو سبکتر کنن.
۳. بازتوزیع ثروت – دولتها از ثروتمندا مالیات میگیرن و به اقشار ضعیفتر میدن. این کار نابرابری رو کمتر میکنه.
۴. چاپ پول – بانک مرکزی پول جدید خلق میکنه و باهاش دارایی یا اوراق میخره تا دوباره اعتبار وارد اقتصاد بشه.
هرکدوم از این روشها یه جور اثر دارن: بعضی ضدتورمیان (مثل کاهش هزینهها) و بعضی تورمزا (مثل چاپ پول). اگه سیاستگذار بتونه اینا رو درست ترکیب کنه، اهرمزدایی میتونه کنترلشده و سازنده باشه.
اهرمزدایی خوب یا بد؟
اگه درست مدیریت نشه، اهرمزدایی فاجعه میسازه: بیکاری، سقوط بازارها، تنشهای اجتماعی.
ولی اگه درست پیش بره، بدهیها نسبت به درآمد کم میشن، تورم کنترل میشه و رشد واقعی دوباره برمیگرده.
کلید ماجرا اینه که رشد درآمد باید از نرخ بهره بدهیها سریعتر باشه. اون موقع اقتصاد نفس تازه میکنه و دوباره بالا میاد.
سه قانون طلایی ری دالیو
۱. نذارید بدهی سریعتر از درآمد رشد کنه.
۲. نذارید درآمد سریعتر از بهرهوری رشد کنه.
۳. همیشه بهرهوری رو افزایش بدید؛ چون تو بلندمدت مهمترین چیز همینه.
این قانونها فقط برای سیاستگذارا نیست، برای زندگی شخصی ما هم کاربرد داره.
جمعبندی
چرخههای کوتاهمدت (۵ تا ۸ ساله) و چرخههای بلندمدت (۷۵ تا ۱۰۰ ساله) روی هم قرار میگیرن و همراه با رشد بهرهوری، کل تصویر اقتصاد رو میسازن.
با نگاه به این الگو میشه گذشته رو فهمید، حال رو توضیح داد و آینده رو حدس زد.
تو قسمت بعدی، دالیو توضیح میده چطور تورم و سیاستهای بانک مرکزی میتونن مسیر چرخههای اقتصادی رو عوض کنن.
عنوان های اصلی
لورم ایپسوم متن ساختگی با تولید سادگی نامفهوم از صنعت چاپ، و با استفاده از طراحان گرافیک است، چاپگرها و متون بلکه روزنامه و مجله در ستون و سطرآنچنان که لازم است، و برای شرایط فعلی تکنولوژی مورد نیاز، و کاربردهای متنوع با هدف بهبود ابزارهای کاربردی می باشد، کتابهای زیادی در شصت و سه درصد گذشته حال و آینده، شناخت فراوان جامعه و متخصصان را می طلبد، تا با نرم افزارها شناخت بیشتری را برای طراحان رایانه ای علی الخصوص طراحان خلاقی، و فرهنگ پیشرو در زبان فارسی ایجاد کرد، در این صورت می توان امید داشت که تمام و دشواری موجود در ارائه راهکارها، و شرایط سخت تایپ به پایان رسد و زمان مورد نیاز شامل حروفچینی دستاوردهای اصلی، و جوابگوی سوالات پیوسته اهل دنیای موجود طراحی اساسا مورد استفاده قرار گیرد.